Nakliye ve Nakliyeciler: Taşımacılık Süreci ve Aktörleri Günümüz küresel ticaretinin ve günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan nakliye, mal, eşya veya insanların bir yerden başka bir yere taşınması sürecini ifade eder. Bu süreci gerçekleştiren kişi veya kuruluşlara ise nakliyeci denir. Nakliye ve nakliyeciler, lojistik sektörünün temel taşlarını oluşturur ve ekonominin can damarlarından biridir.
Nakliye Nedir?
Bu işlem, çeşitli taşıma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilebilir ve genellikle bir ücret karşılığında yapılır. Nakliye, sadece fiziksel taşıma eylemini değil, aynı zamanda bu süreçle ilgili planlama, organizasyon, depolama ve takip gibi faaliyetleri de kapsayabilir. Lojistik, taşımacılık, taşıma veya kargo gibi terimler de zaman zaman nakliye ile eş anlamlı olarak kullanılabilmektedir.
Nakliyeci Kimdir? Ne İş Yapar?
Nakliyeci, TDK (Türk Dil Kurumu) sözlüğünde “taşımacı” olarak tanımlanır. Daha geniş bir ifadeyle nakliyeci, malların, eşyaların veya insanların bir yerden bir yere güvenli, hızlı ve etkili bir şekilde taşınmasından sorumlu olan kişi veya şirkettir.
Nakliyeciler, bu taşıma işlemini kendi araçlarıyla yapabilecekleri gibi,
taşıma işini organize eden ve yöneten bir aracı (freight forwarder/nakliye komisyoncusu) olarak da faaliyet gösterebilirler.
Nakliyecilerin temel görev ve sorumlulukları şunlardır:
- Yükün Teslim Alınması ve Yüklenmesi: Taşınacak yükü göndericiden teslim almak ve uygun şekilde taşıma aracına yüklemek.
- Taşıma İşleminin Gerçekleştirilmesi: Yükü belirlenen güzergah üzerinden varış noktasına ulaştırmak. Bu süreçte trafik ve hava koşulları gibi faktörleri dikkate alarak en uygun rota yönetimini yapmak.
- Yükün Korunması ve Güvenliği: Taşıma süresince yükün hasar görmemesi, kaybolmaması veya çalınmaması için gerekli önlemleri almak. Taşıyıcı, gözetimi altındaki eşyayı korumakla yükümlüdür.
- Yükün Teslim Edilmesi ve Boşaltılması:
- Yükü alıcıya zamanında ve hasarsız bir şekilde teslim etmek ve taşıma aracından boşaltmak.
- Belgelendirme ve Gümrük İşlemleri:
- Taşıma ile ilgili gerekli belgeleri (taşıma senedi,
- fatura vb.) düzenlemek ve özellikle uluslararası taşımalarda gümrükleme işlemlerini takip etmek veya bu konuda müşteriyi yönlendirmek.
- Müşteri Hizmetleri: Müşterilerle etkili iletişim kurmak,
- taşıma süreci hakkında bilgi vermek ve olası sorunlara çözüm üretmek.
- Talimatlara Uyma: Göndericinin veya alıcının yasal ve sözleşmesel talimatlarına uymak.
- Tazminat Sorumluluğu:
- Taşıma sırasında yükün
- kayba veya hasara uğraması ya da geç teslim edilmesi durumunda doğan zararı tazmin etmekle yükümlüdürler.
Nakliye ve Nakliyeciler Nakliye Türleri
- Karayolu Taşımacılığı: Kamyon, tır, kamyonet gibi karayolu araçlarıyla yapılan taşımacılık türüdür.
- Denizyolu Taşımacılığı: Gemiler aracılığıyla limandan limana veya ülkeden ülkeye yapılan taşımacılıktır. Özellikle uluslararası ticarette büyük hacimli ve ağır yüklerin taşınmasında düşük maliyetli bir seçenektir.
- Havayolu Taşımacılığı: Uçaklarla yapılan hızlı ve güvenli bir taşıma türüdür. Zaman hassasiyeti olan, değerli veya acil gönderiler için idealdir. Diğer taşıma türlerine göre genellikle daha maliyetlidir.
- Demiryolu Taşımacılığı: Trenler aracılığıyla yapılan taşımacılıktır.
- Kombine (Karma/Multimodal/İntermodal) Taşımacılık:
- Birden fazla taşıma türünün tek bir taşıma sözleşmesi altında ve aynı taşıma birimi (konteyner, dorse vb.) içinde kullanıldığı taşıma şeklidir. Örneğin, bir yükün önce karayoluyla limana,
- oradan denizyoluyla başka bir limana ve son olarak tekrar karayoluyla nihai varış noktasına taşınması gibi.